امسال روز جهانی ایدز با شعار امسال روز جهانی ایدز با شعار«همه باهم علیه ایدز، ما برای خود و دیگران مسئولیت می‌پذیریم» برگزار شد.
به منظور افزایش بودجه ها و افزایش آگاهی و مبارزه با تبعیض ها براساس مصوب سازمان ملل از سال 1988اول دسامبر(ده آذر ماه) به عنوان روز جهانی ایدز اعلام گردید.
بحران این مساله سلامت کشورهای مختلف جهان را تهدید می‌کند بطوری‌که مبارزه با ایدز هم اکنون به یکی از برنامه‌های اصلی دولتمردان در سراسر دنیا تبدیل شده است.
آندرولا واسیلیو کمیسر بهداشتی اروپا در مصاحبه‌ای در این روز یادآور شد حدود سی میلیون نفر در جهان ناقل ویروس بیماری ایدز یا مبتلا به آن هستند.
وی در بیانیه‌ای خاطر نشان کرد تا زمانی که برای این بیماری مهلک درمانی قطعی پیدا نشده است، پیشگیری بهترین سلاح مبارزه با آن محسوب می شود.
.به معني سندرم نقص ايمني اكتسابي مي‌باشد Acquired Immune Deficiency Syndrome مخفف(AIDS)
می باشد. HIVعامل بیماری ایدز ویروس
HIV مخفف" Human Immunodeficiency Virus " ايمني انسان" مي‌باشد. وقتی سيستم ايمني آسيب ببيند، نه تنها در برابر ويروس HIV (كه در آغاز به آن صدمه زده) بلكه به نسبت به بقيه عفونتها هم آسيب پذير مي‌شود و ديگر قادر به كشتن ميکربها و ويروسهايي كه قبلاً برايش مشكلي ايجاد نمي‌كردند نيست و لذا با گذشت زمان، افراد آلوده به HIV بيشتر و بيشتر بيمار مي‌شوند و معمولاً سالها پس از آلودگي به يكي از بيماريهاي خاص٬ شديداً مبتلا مي‌شوند و در اين زمان گفته مي‌شود كه آنها به ايدز مبتلا شده‌اند. بنابراين زماني كه فرد آلوده به ويروس HIV براي اولين بار به يك بيماري جدي مبتلا شود و يا وقتي كه تعداد سلولهاي ايمني باقيمانده در بدن او از حد معيني كمتر شود، مبتلا به بيماری ايدز در نظر گرفته می شود.
ايدز يك مرحله كاملاً جدي است كه بدن، دفاع بسيار كمي در برابر انواع عفونتها دارد. در واقع هر فرد آلوده به ويروس HIV ، الزاما مبتلا به ايدز نمی باشد اما در طول مدت آلودگی خود، می تواند ديگران را آلوده کند. بدون درمان دارويي، بطور متوسط طي 10 سال آلودگی به ويروس HIV به سمت ايدز پيش مي‌رود که البته اين مدت 10 سال براي فردي است كه تغذيه مناسبی دارد. اما فردي كه در منقطه فقيرنشين است و بخوبي تغذيه نمي‌شود ممكن است بسيار سريعتر به سمت ايدز و نهايتاً مرگ پيش برود.
HIV در خون و ترشحات جنسي فرد مبتلا و نيز شير پستان زن آلوده، يافت مي‌شود.
HIV هنگامي منتقل مي‌شود كه مقدار كافي از اين ترشحات به بدن فردي برسد ، که عمده ترین راههای انتقال آن عبارتند از :
-1 رابطه جنسي بدون محافظت با فرد آلوده
2 – تماس با خون فرد آلوده
3- سرایت از مادر حامله آلوده به جنين در داخل رحم و يا از شیرمادر آلوده به كودك
4 – داروهاي تزريقي
در گذشته بسياري از افراد از طريق انتقال خون و فرآورده‌هاي خوني آلوده٬ به HIV مبتلا مي‌شدند در حال حاضر در اكثر نقاط جهان خونهاي اهدايي، آزمايش مي‌شوند و خطري در اين زمينه وجود ندارد.
ایدز در ایران
هرساله ایران نیز همگام با سایر کشورها همایش ها و برنامه هایی به مناسبت روز جهانی ایدز برگزار می کند همچنین از دهم آذر تا شانزدهم آذر به عنوان هفته ایدز اعلام شده است.
بنا به گفته وزیر بهداشت در ایران دو موج همه‌گیری ایدز به وجود آمد. موج اول که ابتلا به ایدز به علت دریافت خون یا فاکتورهای انعقادی آلوده بود که از سال 1366 در کشور آغاز شد و تا سال 74 با آلوده شدن حدود ده نفر در سال، ادامه داشت.
موج دوم شیوع ایدز در کشور مربوط به اوایل دهه 70 بود که در بین معتادان تزریقی در زندان‌ها به ویژه زندان‌های غرب کشور گزارش شد. این موج در سال 74 به صورت انفجاری به آلودگی سالانه بیش از سه هزار نفر رسید.
تحقیقات متعدد نشان داد ژنوتیپ ویروس‌های ایدز موج اول از نوع ویروس‌های اروپای غربی و ژنوتیپ ویروس‌های موج دوم مشابه انواع جنوب شرق آسیا بود.
برای مقابله با انتقال بیماری ایدز در موج اول اقدامات ایمن سازی فراوان صورت گرفت بطوری‌که طبق گفته وزیر بهداشت حدود 15 سال است که دیگر موردی از ابتلا به اچ آی وی ایدز به علت انتقال خون یا فاکتور انعقادی در کشور مشاهده نشده است.
وزیر بهداشت نگرانی کنونی نظام سلامت را در کنترل ایدز، انتقال ویروس از طریق تماس‌های جنسی غیر ایمن اعلام کرد.
لنکرانی اضافه کرد: با توجه به اینکه 50 درصد جمعیت ما کمتر از 25 ساله هستند ، احتمال برقراری رفتارهای نابهنجار جنسی بسیار است و این می‌تواند کشور ما را به آسانی به سمت موج سوم همه گیری ایدز بکشاند.
آقای رحیمی کارشناس بیماریها و مسئول پایگاه مشاوره بیماریهای رفتاری شهرستان بانه آمارمبتلایان به ویروس HIVرا در ایران و بر اساس مراجعه افراد جهت انجام آزمایش 20130 نفر اعلام کرد که تعداد 18714 نفر از آنها مرد و 1416 نفر زن هستند.
وی همچنینآمار مبتلایان به HIVدر استان کردستان را 401 نفر اعلام کردند که 379 نفر مرد و 22 نفر زن می باشد که آمار شهرستانها بدین صورت می باشد: سنندج 323 نفر ،سقز 28 نفر، کامیاران 21 نفر ، قروه 17 نفر ، بیجار 8 نفر ، بانه 2 نفر و دیواندره 1 نفر.
پایگاه مشاوره بیماریهای رفتاری بانه در سال 1386 با اهداف زیر تشکیل گردید:
1- فراهم نمودن مکانی مطمئن جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص راههای انتقال و پیشگیری بیماریهای رفتاری برای تمام طبقات جامعه.
2- فراهم آوردن مکانی قابل دسترسی برای گروههای در معرض خطر برای دریافت خدمات آموزشی و مشاوره و در صورت تمایل انجام آزمایش از این افراد.
3- فراهم نمودن امکان دسترسی آسان برای گروههای پرخطر جهت دریافت خدمات کاهش آسیب.
این پایگاه وابسته به وزارت بهداشت بوده و در مرکز بهداشت شماره 4 این شهرستان واقع شده است وعمده ترین فعالیت این پایگاه انجام حداقل خدمات آموزشی و مشاوره و انجام آزمایش از افراد مراجعه کننده به صورت رایگان و همچنین خدمات پیشگیری نظیر کاندوم و سرنگ و سوزن به صورت رایگان در اختیار گروه های در معرض خطر قرار می گیرد.
پایگاه نیز همزمان با هفته ایدز اقدام به برگزاری کارگاه های آموزشی برای رابطین سلامت ( در هر محلی خانمی به صورت داوطلبانه به عنوان رابط پایگاه عمل می کند) و برای منادی سلامت ( از هر اداره ای یک نفر به عنوان منادی سلامت معرفی می گردد) ، برای روحانیون و بهورزان و همچنین پخش تراکت و کارت های آموزشی در سطح شهر و کلیه مدارس نمود.
آقای رحیمی مسئول این پایگاه اعلام کردند که تا 30درصد می توان گفت که پایگاه در این شهرستان شناخته شده است و آمار مراجعین را ماهانه پنج نفر اعلام کردند همچنین ایشان اضافه نمودند که اکثر مراجعین ، مراجعین تزریقی هستند و بقیه موارد کسانی هستند که رابطه جنسی مشکوک داشته اند و یا زنانی هستند که از رابطه جنسی شوهرانشان مشکوک هستندکه بصورت داوطلبانه اقدام به انجام آزمایش تشخیص HIV نموده اند.
علیرغم اینکه زنان قشر آسیب پذیر جامعه هستند ، آقای رحیمی در جواب سوالی که آیا پایگاه برنامه ای خاص برای زنان دارد و چه اقداماتی برای زنان مراجع دارد؟ گفت: برنامه ای خاص و مختص زنان به طور جداگانه نداریم و بیشتر فعالیتها به صورت کارگاه های آموزشی برای رابطین و آرایشگرهای زن و مدارس دختران می باشد وی همچنین گفتند که تا به حال زن معتادی به پایگاه مراجعه نکرده است.
اما مواردی از مردانی که دارای رفتارهای جنسی در خارج از شهرستان بوده اند برای تشخیص مراجعه نموده اند. به خاطر بافت اقتصادی شهرستان بانه و مسافرت های خارج از کشور افراد بازاری و وجود مشکلات و اثرات سوء آن احتمال ابتلا و سرایت ویروس HIV را در این شهرستان بالابرده است و تا به حال تعداد 9 نفر از این افراد مراجعه نموده اند که نتیجه آزمایش آنها منفی بوده است.
پایگاه با پخش تراکت و بروشور در سطح شهر و پاساژها اقدام به اطلاع رسانی نموده است ولی تشکیل کلاس و کارگاه های آموزشی جداگانه برای بازاریان و کسانی که مسافرت های خارج از کشور دارند به دلیل عدم حضور آنها امکان پذیر نیست.
با وجود اطلاع رسانی و آموزش در سطح این شهرستان باز برخورد درست با این بیماری و مبتلایان به آن کمتر مشاهده می شود به طوری که مواردی وجود دارد که مردی که مبتلاست آن را از خانواده خود مخفی نگه می دارد و بدین صورت احتمال پیشگیری کمتر شده و احتمال سرایت بیماری به زنش و در نهایت مادر به جنین بیشتر می شود.
آقای رحیمی در مورد عدم فرهنگ سازی گفتند که فرهنگ سازی نیاز به مدت زمان کافی و همچنین پشتوانه مالی و حمایت سایر نهادها و انجمن ها وبرنامه ریزی و اقداماتی درست و مثمر ثمر دارد. به خاطر کوچک بودن این شهرستان و شناخته شدن افراد و همچنین ترس از مراجعه و از دست دادن جایگاه اجتماعی خود و همچنین عدم ارایه خدمات کافی مانند عدم ارائه خدمات بیمه برای مراجعین و نبود کلنیک های ترک اعتیاد این کاررا مشکل تر کرده است و نیاز به اقدام عملی و همکاری سایر افراد و نهاد ها و NGO ها دارد.
